Nieuws in Oosterhout

13 oktober 1944. De polders bij Woensdrecht zijn toneel van een ongekend heftige aanval. Bij Overloon is het offensief in volle gang. En Breda ziet bommen op de verkeerde plek vallen, met gruwelijke gevolgen. De Canadezen bij Hoogerheide zijn gebrand op een doorbraak. Doel is nu eindelijk de strategische Zeeuwseweg en spoorlijn met het station van Woensdrecht te veroveren. Woensdrecht is in feite de toegangsdeur tot Zeeland. Beheers je deze route dan controleer je de Westerschelde en de zeehaven van Antwerpen. VermoeidBij de Canadese commandanten in het veld zijn twijfels over de aanval die ze vandaag inzetten. De troepen hebben al sinds Normandië forse verliezen geleden. Ze zijn vermoeid, onderbezet en hebben meer voorbereiding nodig. Toch komt het signaal om de aanval te starten. Operatie Angus start om 06.15 uur. Als het nog donker is vuren geallieerde kanonnen vanuit Ossendrecht op de Duitse stellingen bij Woensdrecht. De Canadese infanteristen van het regiment The Black Watch rukken ten westen van het dorp op. Ze lopen in een lange sliert over twee dijkjes, door open poldergebied. Nu liggen daar knooppunt Markiezaat en de A4. Het regiment krijgt ondersteuning van mortieren. Rookgranaten moeten de opmars makkelijk maken. Maar de granaten ploffen in de onder water gezette polders en doven snel. Als de Canadezen hun eerste doel bereiken tegen een dijk, komen ze in de problemen. Vanaf de andere kant van de dijk gooien Fallschirmjäger handgranaten. Er vallen doden, gewonden en een deel van de Canadezen wordt gevangengenomen. De aanval loopt vast. LuchtaanvallenEr komt luchtsteun. Tientallen Typhoons en Spitfires vallen de Duitse kanonnen aan in de bossen bij Heimolen en in de polder maar de vijand zit diep ingegraven in de dijken. Drie carriers -kleine pantserwagens- met vlammenwerpers worden nog ingezet maar ook dat leidt tot weinig. Veel slachtoffersDe aanval is mislukt. 58 Canadezen sneuvelen in totaal, en er zijn 92 gewonden en 34 vermisten te betreuren. Ook commandanten zijn slachtoffer. Deze dag gaat de geschiedenis in als Black Friday en wordt vergeleken met de loopgravenstrijd van de Eerste Wereldoorlog. Bij andere Canadese eenheden vallen zeker 14 doden en nog meer gewonden. De Duitse verliezen zijn laag: misschien een paar man. Maar ondanks de ellende is er toch een klein succesje voor de bevrijders: alle vijandelijk verkeer over de Zeeuwseweg is stil komen te liggen. Het is niet de enige brandhaard in het gebied. In de namiddag breken weer gevechten uit onder Huijbergen. Opnieuw vallen de mannen van Chill het South Saskatchewan Regiment aan. Net als in Oost-Brabant bij Market Garden willen de Duitsers proberen de hoofdweg voor de opmars te blokkeren. Bij Veghel was het de Corridor, bij Ossendrecht is het de Putseweg. Zo'n levensader doorsnijden kan rampzalige gevolgen hebben omdat legereenheden geïsoleerd raken. Tanks beletten de tegenaanval en jagen met infanteristen achter de Duitsers aan. Tegenaanvallen blijven komen en worden afgeslagen. Een deel van de Canadezen raakt omsingeld en zoekt dekking in schuttersputjes. Overloon verwoestBij Operatie Constellation in Overloon gaat het er ook heftig aan toe. De Britten trekken door een verwoest landschap. Langs puinhopen, brandende boerderijen, dode paarden en varkens. Ondanks bombardementen blijven er verzetshaarden. Wel trekken de Duitsers zich terug: achter de Loobeek, in Limburg. En leggen nieuwe mijnenvelden aan. Amerikaanse bommenwerpers vallen de Maasbruggen bij Venlo aan. Woonwijken worden geraakt. Zeker 40 burgers sterven. PanthertanksDe weinige Duitse tanks die er nog zijn vallen in geallieerde handen. Op weg naar Venray vinden de Britten een werkplaats met een Panthertank. Ze repareren het gevaarte, halen de Duitse symbolen er af en schilderen er een grote witte geallieerde ster op. Ze nemen de tank in gebruik. Tot ergens in het vroege voorjaar van 1945 beschieten ze er de vijand mee. De Britten schakelen een Panthertank uit rond de kruising van de Oploseweg met de Zandstraat. aan de rand van Overloon. De tank draagt het nummer 222 en blijft achter op het slagveld. Hij is er nog steeds en staat in het oorlogsmuseum. Bommen op kuuroordTerwijl de gevechten bij Overloon en Hoogerheide woeden, proberen de geallieerden Duitse hoofdkwartieren te treffen. Het verstoren van vijandelijke aanvoer- en communicatielijnen kan helpen. Zo’n Duits hoofdkwartier zit in een villa aan de Duivelsbruglaan in Breda. Maar bij de Baronielaan zit ook Bad Ginneken, een bekend kuuroord in die dagen. De geallieerde luchtmacht besluit tot een aanval. Vliegtuigbommen vallen op woonhuizen en op het kuuroord. 27 burgerdoden zijn het gevolg. Vooral ouderen en personeelsleden komen om. Het Canadese leger filmde de kanonnen bij Ossendrecht. Ze werden vertoond in het Canadese bioscoopnieuws. Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.